Salam dostlar,
Bu məqaləmdə "Squid Proxy" haqqında bəhs edəcəm və qeyd edim ki, ilk hissə nəzəri məzmunu əhatə edir.
Kompüter şəbəkələri sahəsində “proxy server-lər internetə çıxışın idarə edilməsi, imkanların genişləndirilməsi, trafikin tənzimlənməsi, keşin təmin edilməsi və s. mühüm rol oynayır ki, geniş istifadə olunan “proxy server”-lərdən biri “Squid Proxy”-dir. Beləliklə:
Mündəricat
- “Squid Proxy” nədir;
- “Squid Proxy” necə işləyir;
- “Squid Proxy”-dən istifadənin üstünlükləri;
- “Squid Proxy”-nin istifadə əhatəsi;
- “Squid Proxy” ilə təhlükəsizlik və məxfilik.
“Squid Proxy” nədir?
“Squid Proxy” şəbəkə protokolları olan “HTTP”, “HTTPS”, “FTP” və s. daxil olmaqla müxtəlif şəbəkə protokollarını dəstəkləyən açıq mənbəli “proxy server”-dir. O, “client” (məsələn, veb-brauzerlər) və “server” arasında vasitəçi rolunu oynayır, keşləmə (caching), yük bölüşdürmə (load balancing), filtirləmə (filtering), trafikin tənzimlənməsi (bandwidth), təhlükəsizlik və s. üçün istifadə olunaraq (“client”-dan gələn sorğuları asanlaşdırır, performansı yaxşılaşdırmaq və bant genişliyindən istifadəni azaltmaq üçün “server”-in cavabını keşləyir;
“Squid Proxy” necə işləyir?
“Squid Proxy” müştəri (client) sorğularını əldə etmək və emal prosesini həyata keçirməklə fəaliyyət göstərir. Belə ki, müştəri veb səhifə və ya fayl üçün sorğu göndərdikdə, “squid” məzmunun keşlənmiş surətinin olub-olmadığını dəqiqləşdirir. Bu zaman məzmun keşdədirsə və hələ də etibarlıdırsa, “squid” onu birbaşa müştəriyə təqdim edir. Əks halda isə, “squid” sorğunu orijinal serverə yönləndirir, məzmunu (data) alır və gələcək sorğular üçün keşləməni təmin edir;
“Squid Proxy”-dən istifadənin üstünlükləri
- Keşləmə: “Squid” tez-tez əldə edilən məzmunu yerli olaraq saxlayır və onu təkrar-təkrar orijinal “server”-dən götürmək ehtiyacını azaldır;
- Bant genişliyinin optimallaşdırılması: Keşləmə ilə “squid” internet bant genişliyi (trafikin) istifadəsini əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilir;
- Girişə Nəzarət: Bu, idarəçilərə hansı müştərilərin xüsusi resurslara daxil ola biləcəyinə nəzarət etməyə imkan verir;
- Məzmunun Filtrlənməsi: Müvafiq konfiqurasiyalarla “squid” müəyyən edilmiş qaydalara əsasən xüsusi məzmunu bloklaya və ya filtrləyə bilir;
- Yük balansı: “Squid” performansı optimallaşdırmaq üçün müştəri sorğularını birdən çox serverə paylaya bilir. “Squid Proxy”-nin istifadə əhatəsi
- Müəssisələr“Squid Proxy” adətən işçilər üçün internetə çıxışı idarə etmək və optimallatez ziyarət edilən saytlara daha sürətli girişi təmin etməyə kömək edir;
- şdırmaq məqsədilə müəssisə mühitlərində yerləşdirilir. Bu, xüsusi veb-saytlara girişə nəzarət etməyə, bant genişliyi istifadəsini azaltmağa və tez-
- “ISP”-lər və xidmət provayderləri
İnternet Xidməti Provayderləri (ISP) bant genişliyindən istifadəni optimallaşdırmaq və müştərilərinə daha sürətli internetə çıxış təmin etmək üçün “squid proxy-dən istifadə edirlər.
"Squid Proxy" ilə Təhlükəsizlik və Məxfilik
“Squid Proxy” müxtəlif metodlarla təhlükəsizliyi və məxfiliyi artıra bilər ki, onlardan bəzilərini qeyd etmək olar:
- Girişə nəzarət siyahıları (ACLs): Administratorlar hansı müştərilərin xüsusi resurslara daxil ola biləcəyinə nəzarət etmək üçün qaydaları müəyyən edə bilərlər;
- “SSL Bumping”: “Squid Proxy” əlavə təhlükəsizlik qatını təmin edərək şifrələnmiş trafiki yoxlamaq üçün konfiqurasiya edilə bilər;
- Məzmun filtrlənməsi: O, zərərli və ya uyğun olmayan məzmuna qarşı qorunma səviyyəsini təmin edərək, xüsusi məzmunu bloklaya və ya filtrləyə bilir.
Beləliklə, “squid proxy” internetə çıxışı idarə etmək, bant genişliyini optimallaşdırmaq və şəbəkə performansını yaxşılaşdırmaq üçün güclü vasitədir. Onun əsaslarını başa düşmək və onu uyğun şəkildə konfiqurasiya etməklə, idarəçilər onun imkanlarını onların xüsusi ehtiyaclarına uyğunlaşdıra bilərlər.
Dostlar,
Güman edirəm ki, ilk hissə olan bu məqaləm maariflənməniz üçün faydalı olar. Qeyd edim ki, "Squid Proxy" haqqında növbəti hissə məqalələrim praktiki məzmunu əhatə edəcəkdir.
Təşəkkür edirəm və uğurlar!
Hörmətlə,
Müəllif
Araz Əhmədov
Comments
Post a Comment