IT4U

  Salam dostlar, Bu məqaləmdə sizə məlumat mübadiləsi (data transfer) məqsədilə istifadə olunan məlumat mübadiləsi protokolları  (file/data transfer protocols)  haqqında bəhs edəcəm. Beləliklə, istifadə etdiyimiz kompüterlərdə (windows, linux və s. əməliyyat sistemlərində) hər birimiz məlumat mübadiləsi həyata keçiririk ki, bu məlumat mübadiləsi zamanı istər fiziki olaraq "usb drive", istər proqram təminatı olaraq bəzi "tool"-lara, istərsə də virtual olaraq şəbəkə və s. tipli məlumat mübadiləsi vasitələrinə istinad edirik. Məlumat mübadiləsi vasitələri (tools) həm  "GUI"  (graphical user interface), həm də  "CLI"  (command line interface) olmaqla müxtəlifdir, eləcə də "Linux" əməliyyat sistemində istifadə olunan bəzi məlumat mübadiləsi protokolları aşağıdakılardır: FTP (File Transfer Protocol)  şəbəkədə olan (server --> client) "host"-lar arasında məlumatların paylanması və ya fayl (məlumat) mübadiləsini həyata keçirən prot...

Salam dostlar, Bu məqaləmdə sizə  "DRAM", "SRAM"  və  "CPU Cache"  haqqında bəhs edərək, "DRAM" və "SRAM" arasındakı bəzi fərqləri izah edəcəm. Beləliklə, "DRAM", "SRAM" və "CPU Cache" nədir? Bildiyiniz kimi kompüterin müxtəlif yaddaş növləri vardır ki, onlardan bəziləri "DRAM", "SRAM" və "CPU Cache" yaddaş növləridir. "DRAM"  "Dynamic Random Access Memory" adlanır və "RAM" modulunda istifadə edilir. "DRAM" məlumatları saxlamaq üçün kondensatorlardan istifadə edən bir yaddaşdır və bu kondensatorlar məlumatları saxlamaq üçün daim və dinamik şəkildə elektrik enerjisi ilə təchiz olunaraq (refresh) yenilənir; "SRAM"  "Static Random Access Memory" adlanır və  "CPU Cache"  modulunda istifadə edilir. "DRAM"-dan fərqli olaraq "SRAM"-da (refresh) yenilənmə prosesi baş vermir, lakin "SRAM"...

Salam dostlar, Bu məqaləmdə  ipv6  haqqında bəhs etmək istərdim. Belə ki, texnologiyanın inkişafı həddindən artıq sürətli olduğundan ipv4 ünvanlarının məhdudluğu və kifayət etməyəcəyi nəzərə alınaraq yeni nəsil ipv6 ünvanları yaradıldı. Beləliklə, ipv6-nın ipv4 ilə bəzi fərqlərinə nəzər salaq: ipv4 ünvanı  32bit -dən (decimal) ibarətdirsə, ipv6  128 bit -dən (hexadecimal) ibarətdir; ipv4 ünvanında yalnız rəqəmlər (decimal) istifadə olunursa, ipv6 ünvanında isə həm rəqəmlər, həm də hərflər (hexadecimal) istifadə olunur; ipv4 ünvanı  4 milyarddan  yuxarı saydadırsa, ipv6 ünvanı  340 trilyondan  yuxarı saydadır; ipv4 ünvanı məhdud sayda olduğundan cihazlarda yenidən (təkrar) istifadə və ya "mask" oluna bilirsə, ipv6 ünvanı həddindan artıq sayda olduğundan hər bir cihazın (təkrar istifadə olmadan) bənzərsiz (unique) ip ünvanı ola bilər; ipv4 ünvanı  4 "octet"  və hər "octet"  8 bit -dən ibarətdirsə, ipv6 ünvanı  8 "octet"  və ...

Salam dostlar, Bu qısa məqaləmdə şəbəkə mövzusuna istinad edərək  ip  ünvanlar haqqında bəhs etmək istərdim. Belə ki, internetdə şəbəkə-ip haqqında kifayət qədər məlumat və resurs olduğundan daha çox elmi-texniki detallara varmaq istəmirəm. Beləliklə, ip ünvan nədir? İP ünvan (internet protocol) şəbəkədə olan avadanlıqların bir-birilə əlaqə və ünsiyyətin təmin edilməsini həyata keçirir. Yəni bir sözlə desək, insanların bir-birlərini anlaması və əlaqə qurması üçün ünsiyyət vasitəsi kimi dil mühüm rol oynayırsa, hər bir cihazın da bir-birlərini anlaması və əlaqə qurması üçün ip ünvan (dil funksiyasını yerinə yetirərək) ünsiyyət vasitəsi kimi mühüm rol oynayır. Beləliklə, ip ünvan haqqında bəzi vacib məlumatları qeyd etmək istərdim: ip ünvan 2 hissədən ibarət olur:  şəbəkə (network)  və  "host"  ünvanı; ip ünvan təsnifatına görə 2  (ipv4  və  ipv6)  cür olur; ipv4  "octet"  olmaqla " 4 "  hissədən  (192.168.10.100) ...

Salam dostlar, Bu məqaləmdə sizə monitorinq "tool" olan " Zabbix"  haqqında bəhs edərək, linux (CentOS7) üzərində "Zabbix" monitoring "server"-in quraşdırılmasını təqdim edəcəm. Beləliklə, monitorinq nədir? Monitorinq nüvə, yaddaş, giriş-çıxış, şəbəkə, disk istifadəsi, proseslər və s. daxil olmaqla istənilən tələb olunan server və sistem resurslarını nəzarətdə saxlama prosesidir ki, hər hansı bir xəta anında müdaxilə etmək, eləcə də "server"-in resurslarının artırılması və ya azaldılmasını təmin etmək, o cümlədən resurs yükünü bölüşdürmək kimi və s. bir çox prosesləri həyata keçirmək mümkün olur. Monitorinq "tool"-larına misal olaraq  "Zabbix, "Nagios" "Ntop", "DataDog", "Icinga"  və s. qeyd etmək olar. Beləliklə, ilk olaraq sizə "Zabbix" haqqında bəhs etmək istərdim. "Zabbix" nədir? "Zabbix" müəssisə daxilində olan (sistem, şəbəkə, texniki və s.) resur...